เชื่อมโยงงานศิลป์และหัตถกรรม สู่เครือข่ายเมืองสร้างสรรค์

เสียงดนตรีพื้นบ้านล่องลอยมาพร้อมกับท่วงท่าอันอ่อนช้อยของเหล่าเยาวชนผู้รักในศิลปะพื้นบ้าน แต่งกาย ด้วยผ้าทอพื้นเมืองประดับเครื่องเงินในแบบฉบับของชนเผ่าอิ้วเมี่ยนประยุกต์ ผืนผ้าที่สะท้อนถึงลวดลายและเทคนิคอันประณีตของช่างฝีมือน่าน ท่ามกลางฉากหลังของจอภาพที่ฉายสัญลักษณ์ "น่านเมืองสร้างสรรค์" การแสดงนี้คือการเชื้อเชิญให้แขกทุกท่านในงาน Nan International Symposium on Crafts and Folk Art 2025 เชื่อมโยงความร่วมมือเครือข่ายเมืองสร้างสรรค์ (UNESCO Creative Cities Network: UCCN) ได้สัมผัสถึงจิตวิญญาณแห่งภูมิปัญญาที่กำลังได้ต่อลมหายใจสืบทอดส่งต่อกันมาจากรุ่นสู่รุ่น

และไม่ไกลจากเวทีคือ นิทรรศการผลงานสร้างสรรค์ ที่จัดแสดงผลงานจากการแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ระหว่างศิลปินช่างฝีมือจาก เมืองฮอยอัน ประเทศเวียดนาม กับศิลปินช่างฝีมือพื้นถิ่นของน่าน ซึ่งชวนให้เห็นถึงศักยภาพของงานหัตถกรรมที่เชื่อมโยงโลกใบเล็กเข้ากับโลกใบใหญ่ เมืองน่าน เมืองเล็กๆ ในอ้อมกอดของขุนเขา ที่ซึ่งภูมิปัญญาของช่างฝีมือพื้นบ้านกำลังถูกผนึกเข้ากับความร่วมมือระดับโลกเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน

แรงผลักดันเริ่มต้นมาจากความตระหนักว่า มรดกภูมิปัญญา ด้านหัตถกรรมและศิลปะพื้นบ้านที่สั่งสมมานานนั้น คือ "ต้นทุน" ที่สำคัญที่สุดในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจท้องถิ่น แต่ปัญหาคือจะทำอย่างไรให้คุณค่าทางวัฒนธรรมนี้ไม่ถูกจำกัดอยู่แค่ในห้องแสดงงานหรือพิพิธภัณฑ์ จึงเกิดแนวคิดที่จะใช้ การประชุมนานาชาติ เป็นเสมือน "สะพาน" เชื่อมช่างฝีมือท้องถิ่นเข้ากับเครือข่ายระดับโลกอย่าง UNESCO Creative Cities Network (UCCN) ภายใต้การสนับสนุนขององค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (อพท.) สำนักงานจังหวัดน่าน วัฒนธรรมจังหวัดน่าน อบจ.น่าน และ วิทยาลัยชุมชนน่าน

การดำเนินงานได้เริ่มจากการรวบรวมและจัดแสดงผลงานที่น่าสนใจ โดยเฉพาะการจับคู่ระหว่างศิลปินช่างฝีมือท้องถิ่นกับช่างฝีมือจากต่างประเทศ อาทิ เมืองฮอยอัน ประเทศเวียดนาม เพื่อแลกเปลี่ยนเทคนิคและสร้างสรรค์ผลงานใหม่ที่ผนวกเอาความสมัยใหม่เข้ากับรากฐานเดิมของต้นทุนวัฒนธรรมเมืองน่าน กระบวนการนี้ไม่ได้เน้นเพียงแค่ผลลัพธ์ แต่ยังเป็นการ เรียนรู้บทเรียน ครั้งสำคัญว่า การเปิดรับมุมมองใหม่ๆ คือจุดที่ทำให้ภูมิปัญญาไม่หยุดนิ่ง และการใช้ "นวัตกรรม" คือเครื่องมือที่ช่วยให้งานฝีมือดั้งเดิมก้าวข้ามข้อจำกัดด้านการผลิตและการตลาด

ความมุ่งมั่นนี้ได้รับการตอกย้ำด้วยวิสัยทัศน์ที่ชัดเจนของคนในพื้นที่ที่เป็น ผู้ประสานงานหลัก ของจังหวัดน่านในการสมัครเป็นสมาชิกเมืองสร้างสรรค์ ดร.พิมลพัน สกิดรัม ผู้อำนวยการวิทยาลัยชุมชน ได้กล่าวไว้อย่างหนักแน่นว่า: "เราได้บรรจุคำว่า 'เมืองสร้างสรรค์' เข้าอยู่ในแผนพัฒนาของจังหวัดน่าน... อันนี้เป็นหัวใจสำคัญ" ถ้อยคำนี้สะท้อนว่าการพัฒนาครั้งนี้ไม่ใช่เพียงกิจกรรมเฉพาะกิจ แต่เป็นการวางรากฐานระยะยาวที่ถูกบรรจุไว้ในยุทธศาสตร์ของจังหวัดอย่างเป็นทางการ และสะท้อนถึงการร่วมมือของทุกหน่วยงานและทุกภาคส่วนของจังหวัดว่าเราพร้อมแล้วที่จะเป็นสมาชิกเมืองสร้างสรรค์

การจัดสัมมนา Nan International Symposium on Crafts and Folk Art 2025 ในครั้งนี้จึงมิใช่เพียงเวทีเสวนา แต่คือการประกาศว่า "มรดกภูมิปัญญา" คือพลังทางเศรษฐกิจที่แท้จริง การยกระดับเมืองน่านสู่การเป็น เมืองสร้างสรรค์ของยูเนสโก จะเป็นก้าวสำคัญที่ช่วยขยายเครือข่ายความร่วมมือไปสู่ระดับนานาชาติ เพื่อส่งเสริมให้ช่างฝีมือมีพื้นที่และโอกาสในการเติบโตอย่างยั่งยืนในระดับโลก ท้ายที่สุดแล้ว คุณค่าของงานหัตถกรรมไม่ใช่แค่ความสวยงามที่จับต้องได้ แต่คือเรื่องราวของความยั่งยืนทางวัฒนธรรมที่ถูกถักทอด้วยมือและหัวใจของทุกคนในจังหวัดน่าน