เมืองสร้างสรรค์

“แข่งเรือลือเลื่อง เมืองงาช้างดำ จิตรกรรมวัดภูมินทร์
แดนดินส้มสีทอง เรืองรองพระธาตุแช่แห้ง”

น่าน คือจังหวัดเล็กๆ จังหวัดหนึ่งในภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย ซึ่งเป็นที่รู้จักกันดีในนามของดินแดน “ล้านนา” ดินแดนที่งดงามด้วยศิลปวัฒนธรรมอันสั่งสมมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน อานาเขตของจังหวัดน่าน ทิศเหนือและทิศตะวันออกติดต่อกับประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ทิศตะวันตกติดต่อกับจังหวัดพะเยา ทิศใต้ติดต่อกับจังหวัดแพร่ และอุตรดิตถ์ สภาพภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นภูเขา มีดอยภูคาเป็นภูเขาสูงสุด ที่รบมีเพียง 1 ใน 3 ส่วนของพื้นที่ทั้งหมดจะเป็นที่ราบลุ่มแม่น้ำน่าน น้ำปัว น้ำว้า น้ำแหง น้ำสา น้ำสมุน น้ำลี และห้วยน้ำ ลำธารใหญ่น้อยอีกหลายสาย ตลอดจนที่ราบระหว่างหุบเขาอีกด้วย

ปัจจุบันจังหวัดน่านแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 15 อำเภอ ได้แก่ อ.เมืองน่าน อ.เฉลิมพระเกียรติ อ.เชียงกลาง อ.ท่าวังผา อ.ทุ่งช้าง อ.นาน้อย อ.นาหมื่น อ.บ่อเกลือ อ.บ้านหลวง อ.ปัว อ.ภูเดียง อ.แม่จริม อ. เวียงสา อ.สันติสุข และ อ.สองแคว

ในอดีตอาณาเขตเมืองน่านกว้างขวางกว่าปัจจุบัน ครอบคลุมไปถึง อ.เชียงม่วน อ.เชียงคำ และ อ.เชียงของ (ซึ่งปัจจุบันเป็นเขตการปกครองของจังหวัดพะเยาและเชียงราย) นอกจากนี้ยังรวมไปถึงหัวเมืองฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขงซึ่งปัจจุบันอยู่ในเขตประเทศ สปป.ลาว ได้แก่ เมืองเงิน เมืองหงสา เมืองเชียงลม เมืองเชียงฮ่อน และเมืองคอบ เมืองเหล่านี้เคยเป็นหัวเมืองที่ขึ้นกับเมืองน่านแต่ต้องสูญเสียให้แก่ประเทศฝรั่งเศส ในยุคล่าอาณานิคม พ.ศ.2446 (ร.ศ.122)

จากประวัติศาสตร์อันยาวนานทำให้น่านเป็นเมืองที่อุดมไปด้วยทุนทางศิลปวัฒนธรรมและหัตถกรรมพื้นบ้าน ซึ่งล้วนแต่เสริมสร้างศักยภาพของเมือง เพื่อยกระดับให้เป็นเมืองสร้างสรรค์ ทางด้านหัตถกรรมและศิลปะพื้นบ้าน ( Nan : City of Crafts and Folk Art) อันมีองค์ประกอบทั้งศิลปวัฒนธรรม ประเพณี กลุ่มชาติพันธ์เอกลักษณ์และภูมิปัญญาท้องถิ่นที่หลากหลาย ซึ่งมีความสัมพันธ์กับวัฒนธรรมการดำรงชีวิต และประกอบกิจกรรมต่างๆ การนำวัฒนธรรมที่สั่งสมมานาน เป็นทุนเพื่อให้การสร้างสรรค์ในปัจจุบันและอนาคตนั้นมีเรื่องราวความเป็นมาที่สามารถศึกษาเรียนรู้และนำมาสร้างสรรค์และต่อยอดวัฒนธรรมที่เหมาะสมต่อวิถีชีวิตความเป็นอยู่ในปัจจุบันและอนาคตอย่างยั่งยืนมั่นคง